Onze boot hangt scheef. Dik dertig knopen wind uit het noord-oosten drukt tegen onze mast. Het is in de nacht van zondag op maandag gaan waaien, rond drie uur. Na het ontbijt was de wind op volle kracht. Het blijft hard waaien tot donderdag middag.
Dit geeft een extra element aan onze isolatie in Porto Vecchio, Corsica. COVID-19 (in de volksmond het Corona Virus) heeft de hele wereld getroffen van het verre oosten tot het uiterste westen. Iets schept deze dagen een band tussen de landen - een gemeenschappelijke vijand.
De wind die wij hebben is daarentegen een heel lokaal fenomeen. Vanaf Italië waait over de Apennijnen een matige wind de zee op, die in de zeestraat tussen de bergen van Corsica en Sardinië gedwongen wordt om te versnellen en daarbij vandaag stormkracht bereikt.
Voor ons is de wind vandaag zeer aanwezig - hinderlijk. De golven die de haven inkomen zijn weliswaar niet erg groot, maar laten toch de boot een net-niet-ritmische samba dansen. Als je slaapt is dat geen probleem, maar wie hierbij in slaap probeert te komen heeft het lastig.
We wisten dat deze wind eraan zou komen en hebben onze voorzorgsmaatregelen genomen. Alles is storm-vast op het dek gesjord. De boot hebben we een meter naar rechts verlegd - zodat we nu midden tussen twee andere schepen liggen en van beide vrij blijven. Het schip hebben we ook een halve meter verder van de kade gelegd door de ankertouw verder in te nemen - nu is er zelfs bij heel harde wind en hoge golven geen kans dat ons achterschip de steiger raakt.
Zonder loopplank zouden we nu niet meer van het schip afkomen - wat een geluk dat we een paar dagen geleden deze loopplank hebben gemaakt. Dubbel geluk, want de bouwmarkt die mij de planken, de schroeven en de verf verkocht is inmiddels gesloten, net als bijna alle andere winkels op Corsica.
We zijn nu dag 6 van de Lockdown in Frankrijk. De omgeving van de haven was de afgelopen dagen buitengewoon rustig. Wandelaars zie je vrijwel niet meer - wel nog wat auto’s onderweg van of naar de supermarkt en de apotheek hier om de hoek. Op zondag was het bijna windstil en was er vrijwel geen geluid - alleen een paar vogels die de lente bezongen. Net alsof de twee minuten stilte van 4 mei hier een dag lang duurde.
We hebben ons aangepast - we moeten ook wel. Het zou zeer onverstandig zijn ons niet aan de regels voor isolatie te houden. Als we zelf gezond blijven en de havens weer open gaan kunnen we verder. Maar als we besmet raken moeten we hier net zo lang blijven tot alle ziektekiemen weer uit onze lichamen weg zijn.
Deze noodzaak is voor ons allemaal evident. De kinderen snappen dat precies, hoewel Laurens Hendrik ook hoop put uit de statistiek dat kinderen van 9 jaar en jonger kennelijk niet bevattelijk zijn voor het Corona Virus. Dat hij zelf al bijna tien-en-een-kwart jaar oud is doet daar weinig aan af.
Wat doen we dan de hele dag? Huiswerk, eten klaar maken, afwassen, lezen, spelletjes doen, in de zon liggen, schuilen voor de harde wind, klussen aan de boot, elektronische berichten versturen aan onze contacten en af een toe een blog schrijven.
Dankzij internet zijn veel boeken elektronisch beschikbaar. De afgelopen dagen wissel ik twee boeken af. Twee uitersten: Dante en Woody Allen.
La Divina Commedia is het meesterwerk van Dante Alighieri en is geschreven in Italië in de jaren 1280 tot 1321. Volgens T.S. Elliot zijn er geen grotere dichters geweest dan Dante en Shakespeare: “Dante and Shakespeare divide the world between them. There is no third.”
Een echte Renaissance man, Dante, afkomstig uit de stad Florence waar we zelf een paar weken geleden zijn en die nu hermetisch op slot zit, net als de rest van Italië. La Divina Commedia is een ooggetuigenverslag van de hel, het vagevuur en de hemel. In de middeleeuwen waren er alleen maar de verhalen uit de Bijbel om een beeld van het hiernamaals te vormen, denk bijvoorbeeld aan het boek Openbaringen. Daar is door kerkvaders en geestelijken veel schriftelijk en mondeling aan toegevoegd, maar wat is nu waarachtig?
Op deze eeuwige vraag geeft Dante een antwoord - met een meesterlijk epos - een bezoek van een Dichter (Dante zelf) onder leiding van een eerder gestorven grote dichter, Vergilius, waar alle niveau’s van de hel tot de hemel worden doorlopen. Onderweg komen we vele beroemdheden uit de oudheid tegen, die, al naar gelang van wat ze in hun leven hebben gedaan, ergens zijn ingedeeld.
Dit literaire werk is zo briljant omdat nergens gezegd wordt dat het fictie is - het zou een ooggetuigenverslag kunnen zijn en de volledige waarheid kunnen bevatten. Niemand kan beweren dat het niet waar is - getuigenissen uit het hiernamaals bereiken ons immers zo slecht. Met de pentekeningen van Gustave Doré worden de verschillende scene’s in beeld gebracht - al even meesterlijk als het gedicht zelf. De afbeelding bij deze blog is bij de scene waar Dante en Vergilius de mythische dodenrivier de Styx oversteken.
Nu ik het werk zo lees, herken ik veel van wat ik in mijn jeugd gehoord heb over de hel en hemel terug in dit werk van Dante - alsof zijn gedicht onderdeel is gaan uitmaken van de canonieke boeken van de Bijbel. Dante vult de Bijbel aan, of de Bijbel vult Dante aan, maar net hoe je het wilt zien.
Ik lees een Engelse vertaling, waar het prachtige rijmschema van Dante geheel verloren is gegaan. De inleider vertelt dat dit komt omdat Italiaans zo veel rijmwoorden heeft en Engels maar zo weinig. Er zitten heel veel verwijzingen in dit werk naar personages uit de Bijbel, uit Griekse en Romeinse mythologie, en naar uit de geschiedenis boeken bekende mensen als Julius Cesar en Cleopatra. Dit maakt het boek zeer diepgaand - waardoor het ook moeilijk is alle lagen van het verhaal en de diepere betekenissen te doorgronden. Maar boeiend is het zeker - een ooggetuigen verslag uit wat er te wachten staat na onze dood.
De wereldwijde epidemie die ons allen treft, en het Italië van Dante nog het zwaarst van allemaal, geeft een extra lading aan het lezen van het werk. Wordt de wereld nu collectief gestraft - voor het exorbitant vele vliegverkeer en de onvoldoende hygiëne? Is de kloof tussen rijk en arm nu wereldwijd gemanifesteerd als een virus? Of is het de wereldschokkende gebeurtenis die de wereld naar een verhoogd bewustzijn gaat brengen?
Dat zijn dingen die het hoofd doen tollen - en dan grijp ik naar dat andere boek - een lichtvoetig werk van Woody Allen.
Woody Allen is de bekende Amerikaanse filmmaker en schrijver die vooral de spot met zichzelf drijft. Altijd neurotisch, vol van twijfel, neemt hij het Amerikaanse leven in de grote stad op de hak. In zijn films speelt hij doorgaans de hoofdrol, schrijft het scenario en de dialogen, en is de regisseur. Zijn films dragen onmiskenbaar en onnavolgbaar het Woody Allen signatuur - een genre op zichzelf in Hollywood.
Het boek dat ik lees - als Dante me te veel wordt - is het verzameld proza van Woody Allen (een compilatie van de boeken met korte verhalen van de bundels Without feathers. Getting even. Side effects).
Dit zijn zeer geestige verhalen waar ik regelmatig van moet schaterlachen. Woody Allen drijft de spot met de klassieken - grote wetenschappers en schrijvers. Hij doet dit door pseudo intellectuelen op te voeren - fictieve tijdgenoten van grootheden als Freud en Goethe - die allerlei absurde dingen doen en zeggen. Een meesterlijke satire - maar ook een tragische aanklacht. Wellicht had Woody Allen zelf een briljant psychiater willen zijn, in plaats van er zelf vaak als client heen te gaan. Of had hij zelf eeuwige roem willen vergaren als een grote schrijver.
Hij speelt in zijn films vaak de anti-held, en ook vaak de schlemiel. In het echt is hem dat ook overkomen. Ooit won een film van hem een Oscar - en was hij niet in de zaal aanwezig om de prijs te ontvangen. Hij was wel genomineerd, maar achtte zich kansloos, en speelde die avond daarom maar klarinet. Het zou de hoofdpersoon van een Woody Allen film kunnen overkomen - als je zo lang zoekt naar erkenning - dat die je net door de handen glipt op het moment dat het establishment je de erkenning gaat geven.
Ik hou er niet van te veel over de verhalen van Woody Allen te vertellen - ze zijn te leuk om door voorkennis over de afloop ervan uw leesplezier te verpesten. Maar één voorbeeld wil ik toch noemen, dat is een grappige bewerking van het verhaal van Graaf Dracula. U kent hem wel, de vampier die ’s nachts op zoek gaat naar het bloed van onschuldige mensen. Graaf Dracula kan zichzelf veranderen in een vleermuis en kan dan snel toeslaan bij zijn slachtoffers.
Maar ook een vampier heeft beperkingen van werktijden - direct zonlicht op de huid is fataal voor een vampier - zo willen de regels van het vampier genre.
Dracula heeft het in de versie van Woody Allen helemaal voor elkaar, hij is uitgenodigd voor het diner bij de bakker en zijn vrouw. De vrouw van de bakker heeft een groots diner bereid en is erg blij met de komst van de Graaf, immers een zeer geziene gast - niet wetende dat het ook een dodelijke vampier is. De vampier is ook erg blij met het diner - omdat hij de bakker en zijn vrouw wil verorberen. Iedereen kijkt dus erg uit naar het diner - maar om verschillende redenen.
Maar de Graaf moet wachten tot het zonlicht weg is - dat doet hij liggend in zijn hermetisch gesloten kist. Als het zonlicht gedoofd is, is er een soort innerlijk weten dat Graaf Dracula vertelt dat de kust veilig is. Hij verlaat zijn kist en gaat vliegensvlug als vleermuis naar de bakker, waar hij bij het diner wil toeslaan.
Maar dan komt de ontknoping - Graaf Dracula heeft een probleem. Een enorm probleem. De zon is dan wel weg — het innerlijk weten heeft de Graaf nog nooit bedrogen— maar het is nog midden op de dag: er is een volledige zonsverduistering gaande. De vrouw van de bakker is zeer verward - waarom komt de Graaf zo vroeg op de dag? De bakker vraagt aan de Graaf of hij de zonsverduistering van zonet ook zo mooi vond? Het u de Corona gezien?
Graaf Dracula trekt bleek weg - nog witter dan normaal - zonsverduistering ?! Hij realiseert dat hij in groot gevaar is - en probeert nog een veilige donkere plek op te zoeken maar het is te laat - de zon wordt weer zichtbaar en het is gedaan met de vampier die tot as vergaat. “Does this mean dinner’s off tonight?” Vraagt de vrouw van de bakker met een mengeling van ongeloof en afgrijzen.
En zo vullen - in de dagen van Corona - Dante en Woody Allen elkaar prima aan - bloedserieus pseudo-realisme en satirisch realisme - twee uitersten die elkaar versterken.
Reactie plaatsen
Reacties