Utopie

Gepubliceerd op 28 maart 2020 om 15:43

Op internet kun je van alles lezen over de Corona Crisis. Interessant is om te volgen hoe de Verenigde Staten van America omgaan met deze situatie.

 

Aanvankelijk deed president Trump alsof dit een Chinese ziekte was waar America immuun voor was. Iets wat je alleen maar hoeft te negeren. 

 

Inmiddels is het virus ook in de USA neergestreken - onvermijdbaar gezien het gigantische vliegverkeer. Momenteel is New York veruit de zwaarst getroffen staat in dat land. Bovendien is dit een staat waar de Democratische Partij een meerderheid heeft - is het nu van een Chinese Ziekte veranderd in een Democratische ziekte?

 

Er lijkt nu een politiek machtsspel gaande te zijn. De Republikeinse President Trump ligt, zoals u wellicht weet, zwaar onder vuur door de Democratische partij, er loopt zelfs een afzettingsprocedure. 

 

Nu lijkt het erop dat Trump zijn presidentiële macht misbruikt om acuut nodige medische noodhulp aan Democratische staten tegen te houden. Alleen met een spelletje koehandel lijkt hulp van de president los te krijgen - zoiets als "jij houdt op met je aanvallen op mijn presidentschap, dan geef ik jou wat noodhulp". 

 

Elk land krijgt de leiders die het verdiend, zo wordt wel gezegd. Met dit beleid zal de Corona crisis USA aanmerkelijk harder treffen dan nodig is, en het zal de sociale en politieke scheidslijnen haarscherp in beeld brengen. Helaas bestaat er nog geen medicijn tegen kapitalisme of machtsmisbruik.

 

Dat brengt ons op het onderwerp van deze blog - wat zou de ideale samenleving zijn? Welke Utopie (ideale samenleving) streeft u na?

 

Er zijn in het verleden veel schrijvers geweest die daarover nagedacht hebben - over hoe het wel en niet moest. Denk aan Plato, Rousseau, Jonathan Swift, Thomas Moore, Aldous Huxley en George Orwell.

 

 

De Nederlandse literatuur heeft weinig utopisten. Thea Beckman is de enige mij bekende uitzondering. Beckman schreef een Utopische trilogie over de wereld na een klimaatscrisis: Kinderen van Moeder Aarde; Het helse paradijs; Het gulden vlies van Thule.

Deze utopische boeken gaan over een door vrouwen bestuurd land, Thule (= Groenland). Deze romans zijn geschreven voor kinderen maar zouden door politici ook gelezen moeten worden. 

 

De situatie in deze trilogie is als volgt. Er is een derde wereld oorlog geweest met massale inzet van kernwapens. Daardoor is de aarde permanent uit balans geraakt met drastische gevolgen. De aard-as is gedraaid, waardoor overal op aarde het klimaat enorm is veranderd. Groenland, ooit een land van gletsjers en ijs heeft nu een vruchtbaar warm klimaat gekregen met een weelderige natuur en een kleine vreedzame bevolking. Europa daarentegen, is een grote woestijn geworden met te weinig eten voor een te grote bevolking. En dan herhaalt de geschiedenis zich - in het voetspoor van wat de Spanjaarden in 1500 in Zuid America deden, probeert nu een Europees land Thule te koloniseren. Hiervoor zijn er expedities met oorlogsschepen onderweg naar Thule met als opdracht het land te veroveren en alles wat inmiddels schaars geworden is in Europa te plunderen.

 

In Thule is een vreedzame samenleving. Alles van politiek belang wordt door vrouwen beslist. Ze laten zich leiden door empathie en wegen besluiten met het hart, en nemen daarna een verstandige beslissing. Mannen zijn in Thule niet ondergeschikt aan vrouwen, maar bepaalde gezag dragende beroepen mogen ze niet uitoefenen, omdat de geschiedenis geleerd heeft dat daar alleen maar oorlog en ellende van komt. 

 

Het vredelievende karakter van Thule wordt zwaar op de proef gesteld als er Europeanen met kanonnen en geweren voor de kust verschijnen. Maar er is - gelukkig - iemand op Thule die raad weet. Hoe dit afloopt mag u zelf in de boeken van Thea Beckman lezen. De afloop is verrassend en houdt ons een spiegel voor - daardoor is het als een goede Utopische roman - we moeten nadenken over wat goed en slecht is in onze huidige samenleving.

 

Zeventien miljoen mensen op dit kleine stukje aarde, die schrijf je niet de wetten voor, die laat je in hun waarde. Of toch niet?

 

Waarom is de wereld zo kwetsbaar voor een besmettelijke ziekte als COVID-19 (het Corona Virus)?

 

Kunnen we  - en willen we - ons gedrag aanpassen om dit te voorkomen - of doen we dat alleen in een paar weken van crisis en vervallen we daarna weer snel in ons oude gedrag van voor 2020?

 

Er wordt nu gezegd dat onze intensive care capaciteit in ziekenhuizen onvoldoende is - maar was het mogelijk geweest maatregelen te nemen waardoor de situatie niet zover had hoeven te escaleren? Immers, een epidemie is geen natuur ramp als een orkaan. Een orkaan hou je niet met menselijk handelen tegen, maar een epidemie is het gevolg van menselijk handelen en kan daardoor wel gestopt worden. Dat kan op elke plaats in de keten van oorzaak-en-gevolg die tot massale besmetting en sterfgevallen leidt. Hoe eerder je in deze keten ingrijpt, hoe groter het effect. De intensive care komt helemaal achteraan in de keten en is dus het laatste redmiddel. 

 

Waar moeten we aan denken om veel eerder in de keten van oorzaak en gevolg te kunnen ingrijpen?

 

Ten eerste moet het verspreidingsrisico worden ingedamd - zorgen dat het virus minder over de aardbol meegenomen wordt door dragers van het virus (laten we aannamen dat dit alleen mensen zijn).

 

Ten tweede moet het groei risico worden ingedamd - als er ergens besmettingen zijn, met passende maatregelen zorgen dat de besmettingshaard zich niet lokaal uitbreidt of regionaal verspreidt.

 

Ten derde moet worden voorkomen dat gezondheidszorg zelf een risico wordt - medische staf en ziekenhuizen of doktors praktijken mogen niet besmet worden.

 

Ten vierde moeten alle inwoners passend gedrag vertonen - hygiënisch, respectvol en kalm.

 

De ironie is dat onze samenleving juist het tegenovergestelde ingericht is op deze vier punten. Ga maar na:

 

  1. Er is waanzinnig veel dagelijks vliegverkeer van hot naar her, waardoor een besmetting de wereld rond voordat dragers van het virus weten dat ze zelf zijn besmet. 
  2. Er is in onze druk-druk-druk maatschappij veel dagelijks verkeer voor werk, school, grote bijeenkomsten, boodschappen en recreatie wat snelle verspreiding door het land in de hand werkt. 
  3. Medische staf is niet immuun - en ondanks een professionele aanpak en doordacht hygiënisch handelen kan onze gezondheidszorg op bepaalde plaatsen besmet raken - het blijft mensen werk. 
  4. Tenslotte zijn Nederlanders niet zo nuchter en tolerant als we zelf denken - getuige het massale en nodeloze hamsteren in de eerste week van de crisis. Hoe kan het dat we elkaar zo snel paniek aanpraten?

 

De oplossing van deze problematiek zal door een aantal samenwerkende maatregelen moeten komen. De volgende elementen lijken daarbij raadzaam:

 

Van massaal naar kleinschalig.

Van centraal naar lokaal.

Van afhankelijk (complexe logistiek) naar zelfvoorzienend.

 

Nederland moet van Vrij en Onverveerd (voor Corona-ontkenners is dit Vrijelijk Ongegeneerd) naar bescheiden en van vreemde smetten vrij.

 

Doe dat en blijf ongedeerd.


Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.