Mistral

Het mooie van een lange zeiltocht is dat de natuur altijd vlakbij is. Volop zon, zee, lucht en land.

Vandaag hebben we meer lucht dan gewoonlijk - er staat een Mistral bij Marseille. Voor wie niet weet wat dat is - een keiharde wind uit het noordwesten. Dat komt hier vaker voor, men is het gewend.

Wij zijn dat nog niet. Het voelt anders dan de stormen die we in de havens van Boulogne sur Mer en Roscoff hebben ondergaan. Toen was de wind ongeveer even hard, maar lag de boot minder te dansen dan we nu hebben. Kennelijk zijn de windvlagen hier grilliger.

Voor de liefhebbers heb ik een plaatje van de weersituatie boven het westelijk deel van de Middellandse zee bijgevoegd. De piek van de storm valt in de vroege uren van dinsdag 10 december, net op het moment dat wij willen slapen, wat dus niet zo goed gaat als je in je bed heen en weer wordt gerold. 

Slapen bij zeegang op volle zee is makkelijker, dat is een trage, enigszins voorspelbare deining. Als je je daaraan overgeeft is het net of je weer in de baarmoeder bent. 

De beweging van de boot aan de kade is grillig, abrupt en hoekig. Dat komt doordat de boot vast ligt aan de kade en steeds tegen de begrenzingen van landvast lengte en de kade oploopt. Ik ben wel blij dat we niet aan een drijvende steiger liggen, dan zouden alle schepen aan dezelfde steiger gaan dansen, en vast niet netjes in de maat. In Valencia hebben we bij 30 knopen gezien hoe dat eruit ziet. 

Deze Mistral heeft wel als voordeel dat ik nu extra tijd heb om in de nachtelijke uren wat meer op onze website te zetten - 2 galerijen over Dali en 3 bloggen van de afgelopen dagen. Ik vind het namelijk prettiger bij deze omstandigheden aangekleed wakker te blijven, dan heen en weer te schudden in bed en steeds de aandrang te hebben om buiten te kijken of we nog wel goed liggen.

Het spreekwoord zegt dat het nuttige met het aangename wordt gecombineerd - daar is hier geen sprake van. Meer het noodzakelijke combineren met het nuttige. Waarbij, het moet gezegd, ik wel wat lekkers nuttig (zojuist een hap lekker chocola, de endorfine daarin houden me weer aangenaam een half uur op de been). 

Maakt u zich geen zorgen, ons schip ligt geheel stormvast. Alles wat vastgezet kan worden is vastgebonden. De giek staat stil, de rubberboot kan nergens heen. Ook de genaker zak op het voordek is driedubbel gezekerd. Het touwwerk is zo vastgemaakt dat hinderlijk lawaai zoveel mogelijk voorkomen wordt.

Alle stootwillen liggen vlak naast elkaar op de plek waar we de vaste kade zouden kunnen raken, die last wordt dus goed verdeeld. We liggen met 6 touwen aan de kade vast, we hebben drie klampen die elke in driehoeksvorm aan twee bolders op de kant zijn vastgemaakt. De zwaarst belaste touwen zijn bovendien 4-voudig uitgevoerd (2 aparte touwen, dubbel gelegd). De andere 2-voudig,

Verder is er genoeg eten en drinken aan boord voor het geval de veerboot naar Marseille een maand lang niet zou kunnen varen.

Veerboot? Ja, inderdaad. We liggen niet de de stad Marseille zelf. Dat waren we wel van plan, hadden al bedacht dat we een plekje in de oude haven in het stadscentrum wilden, maar dat bleek onmogelijk omdat deze haven grootschalig wordt gerenoveerd en er dus momenteel geen boten kunnen liggen, laat staan dat er passanten welkom zijn. Dus werden we vriendelijk doorverwezen naar de haven van Frioul. Had ik zelf nog nooit van gehoord, maar dit blijkt de haven te zijn tussen de  tweeling eilanden Ile de Pomegues en Ile de Ratonneau die door een dijk aan de westkant met elkaar verbonden zijn. Die dijk is een pracht ding - vandaag staan de golven er recht op, en er kan daarom geen deining onze haven binnendringen (wel waait er af en toe stukgeslagen druppels over de dijk, maar dat deert ons niet).

Zojuist heb ik weer even buiten gekeken, de windvlagen zijn nu 35 - 40 knopen, bij een graad of 8 Celcius is dat best fris kan ik u vertellen. Ben daarom ook niet lang buiten geweest. En dan hebben we nog geluk, volgens de windy informatie zouden we nu op de zee vlakbij windstoten van 53 knopen moeten hebben - die rotsen om ons heen doen toch goed werk.

De Mistral van vandaag is van het koude droge type, heb ik inmiddels begrepen. Droog: er is geen neerslag bij, dat komt doordat het lage druk gebied veel verder naar het oosten zit. De lucht die wij om onze oren krijgen is afkomstig van hoge druk van zuidwest Frankrijk waar geen noemenswaardig vocht inzit. Koud: dat begrijp je meteen als je even buiten bent.   Als het lage drukgebied boven Italië verder naar het oosten wegtrekt, is de Mistral afgelopen. Daar wachten we nu op.

Vanmiddag was de wind nog minder hard, we maten in de beschutting van de haven 25 knopen. Daarom hebben we een heerlijke wandeling gemaakt in de zon langs de grillige kust van dit tweeling eiland. De eilanden zijn van Limestone - krijtrotsen. Zeer grillig en erg mooi. Daar waar er luwte was was het erg aangenaam in de zon - dat scheelde twee jassen. In de volle wind deden we jas plus muts weer snel op. 

Kijken naar hoe de golven tegen de rotsen stukslaan is een boeiende bezigheid. Daar kan ik geen genoeg van krijgen.

Als de golven laag zijn, slaan ze stuk in relatief grote druppels. 

Zijn de golven hoger, dan zit er meer energie in, en worden er veel meer, veel kleinere druppels gevormd. Deze kleine druppels waaien hoog op met de wind mee en zijn zo tweehonderd meter verderop. Als je probeert hier een foto van te maken moet je je standpunt dus zeer zorgvuldig kiezen om te voorkomen dat de lens nat wordt.

Als de golven stuk slaan op een stuk verticale wand van een meter of tien breed (of meer), breekt de golf niet echt, maar weerkaatst hij. De terug lopende golf interfereert dan met de aankomende golven, waardoor een echte heksenketel ontstaat. Is er in die heksenketel dan een klein rotsje dat moedig stand houd, dan kunnen de druppels die hier gevormd worden zelfs tegen de wind in gelanceerd worden (een merkwaardig gezicht).

Als je vanaf een hoog punt op de zee neerkijkt (in mijn geval was dat van ongeveer 100 meter hoog), zie je de golven en de windvlagen van bovenaf. Dan zie je dat de grote golven niet regelmatig zijn. Dus geen regelmatige vorm zoals een golfplaten dak, meer de vorm van een aantal dikke touwen naast elkaar, met onregelmatige verstoringen.

Verder zie je dat op een grote golf, bij de helling die naar de wind toe is, er meer kleine rimpelingen zijn, en op de helling van de wind af er minder zijn. Dit lijkt eenvoudigweg het effect van luwte, doordat de golf wat wind tegenhoudt.

Fascinerend is verder om te zien hoe een wolk van druppels wordt gevormd op de kammen van golven bij een extra harde windvlaag. Hier waait de bovenkant van de golf eraf, en vormt daarbij een wolk van druppels. Van grote afstand ziet dit eruit als een witte vlek, in de vorm van een banaan, met afmetingen van tenminste 30 meter lengte (dwars op de wind) en een meter of 5 (in de richting van de wind). De witte kleur komt van de kleine druppels die een mat-witte kleur hebben en daarom fel afsteken tegen ze blauw-groene zee. De banaan vorm komt doordat in het hart van de windvlaag de windsnelheid het hoogst is, aan de randen is hij lager, en daardoor blijven daar de druppels achter.

Deze “witte bananen” kunnen verbazingwekkend ver komen, naar schatting meer dan honderd meter. Daarna zullen de meeste druppels wel weer neergevallen zijn op het water oppervlak en verdwijnt de witte kleur.

Soms zie je ook andere verschijnselen. Een boot van de brandweer rukte uit - voor een oefening bij slecht weer, naar later bleek. Met volle snelheid planerend tegen de golven in geeft een imposant gezicht - ben wel blij voor mijn ingewanden dat ik niet op die boot aanwezig was. Zo op het oog voer deze boot met naar schatting 35 knopen snelheid, recht tegen 35 knopen wind in. Heb je zomaar 70 knopen (= 130 km/h) wind om je oren (het windscherm voor de stuurman was daarom niet overbodig).

Wat later zag ik de Ferry uit Algerije aankomen. Deze heeft de volle mep van de Mistral op de kop gekregen en moest flink buffelen om er tegenin te komen. Wat mij verbaasde was hoe hard dit schip voer, de vorm van de boeggolf suggereerde dat dit schip op ongeveer de helft van zijn romp snelheid voer, wat voor een schip van deze afmetingen en dit type absurd hoog is.

Ook kwam dit schip aan via een ongewone route, door het nauwere kanaal aan de zuidkant, in plaats van het grote kanaal aan de west kant. Had als voordeel dat ons tweeling eiland als golfbreker werkte, 5 minuten eerder een rustige zee voor dit schip.

Kortom, met een Mistral hoef je je niet te vervelen. Daarom zijn we ook zo blij met de twee surfplanken van het merk Mistral die we aan boord hebben. De eerlijkheid gebied ons om te zeggen dat we ze nog niet bij een Mistral uitgeprobeerd hebben, daarvoor moeten we nog wat meer oefenen.

Edwin